GENÄ°TALYA
Cinsel Yolla BulaÅŸan Hastalıklara Güncel Yaklaşım
Trichomonas Vaginalis
Trichomonas vaginalis, insanın ürogenital sistemine yerleÅŸen kamçılı bir protozoon olup, parazitliÄŸine trikomoniyaz adı verilir. Trikomoniyaz toplumda sık görülen ve cinsel yolla bulaÅŸan bir hastalıktır. Parazitin kaynağı enfeksiyonlu erkek ve kadınlardır. Enfeksiyon genellikle kadınlarda vajinada, erkeklerde ise üretra da yerleÅŸim gösterir. Trikomonas vajinitli kiÅŸiler devamlı olarak ürogenital salgıları ile bu kamçılı protozoonu etrafa bulaÅŸtırabilirler.
Türkiye'de, trikomonas vajinalis hastalığının yaygınlık düzeyi tam olarak bilinmemektedir. Farklı gruplar üzerinde yapılan çalışmalarda deÄŸiÅŸik oranlarda pozitiflik bulunmuÅŸtur. Bizim yaptığımız bir çalışmada erkeklerde üretrit etkenleri içinde %3,2 olarak bulunmuÅŸtur. Tedavisi yapılmayan trikomoniyazolgularında HIV (AIDS) enfeksiyonuna yakalanma riski daha yüksektir.
Trikomoniyaz diÄŸer cinsel yolla bulaÅŸan hastalıklar için bir "belirteç" olarak kabul edilmekte ve trikomoniyaz tanısı konulan vakaların diÄŸer cinsel yolla bulaÅŸan hastalıklar açısından incelenmesi gerekmektedir. Trikomoniyaz hamilelerde erken doÄŸuma ve düÅŸük doÄŸum ağırlıklı bebek doÄŸumuna yol açabilir. Trikomoniyaz tanısı konan kadın ya da erkeÄŸin eÅŸinin de tedavisi mutlak suretle yapılmalıdır.
Trikomonas enfekisyonunun belirtileri nelerdir?
Kadınlarda trikomanas enfeksiyonları %80 oranda “asemptomatik” seyreder yani hiç bir belirti vermez; rutin jinekolojik muayene ve jinekolojik check up sırasında tesadüfen saptanabilir. Bu durumda enfeksiyon aktif halde olmasa da kiÅŸi mikrobu cinsel partnerine taşıyabilir yani “portör” konumundadır.
Belirtiler genellikle enfeksiyonun bulaÅŸmasından 5 gün veya 28 gün sonra ortaya çıkmaya baÅŸlar. Semptomatik seyreden (belirti veren) trikomonas vaginalis enfeksiyonlarıda kadınlarda en sık olarak köpüklü, sarı yeÅŸilimtırak, bazen de kokulu akıntılar yapar. Trikomoniyaz enfeksiyonu bulunan erkeklerde ise genellikle herhangi bir belirti görülmeyebilir. Trikomoniyaz enfeksiyonu varlığında bazı erkeklerde idrar yaparken yanma ve aÄŸrı, penis içi irritasyon ve beyaz ve bulanık akıntı, gibi belirtiler görülebilir. Bazı hastalarda (özellikle tedavi edilmeyen) hastalarda prostat iltihabı, epididimit (sperm kanalları iltihabına), üretral daralmaya ve hatta kısırlığa neden olabilmektedir.
Trikomonas enfeksiyonu nasıl bulaşır?
Trikomonas enfeksiyonlarını her türlü vaginal cinsel iliÅŸki ile bulaÅŸabilmektedir. Ancak cinsel iliÅŸki dışında da bulaÅŸabildiÄŸi unutulmamalıdır. Trichomonos cinsel iliÅŸki haricinde enfekte (hijyenik olmayan) ortak tuvaletlerin kullanımı, iç çamaşırı ve pantolonların paylaşılması yollarıyla da geçebilmektedir. Bu nedenle trikomonas bakire olan genç kızlarda da bulunabilmektedir. Trikomonos paraziti tuvalet klozetlerinde 45 saat, ıslak çamaşırlarda 24 saat, idrarda 24 saat, meni içinde 6 saat canlılığını koruyabilmektedir. Normal doÄŸum sırasında vajinal kanaldan bebeÄŸe geçen trchomonas paraziti yenidoÄŸanlarda estrogen hormonu olmadığı için kendiliÄŸinden geçmektedir.
Teşhis nasıl konur?
Trikomoniyaz enfeksiyonu kadın ve erkeklerde tüm idrar yolları ve üreme organları hastalıkları ile karÅŸabilir. Bu nedenle kadında ve erkekte görülen ÅŸikayetler tanıda önemlidir. ÖrneÄŸin, kadında sarı, yeÅŸil ve kötü kokulu, köpüklü akıntı ve karın aÄŸrısı, doktorun yaptığı vajinal muayene sırasında servikste peteÅŸiyal hemoraji (çilek serviks) gibi muayene bulguları kadında trikomoniyaz enfeksiyonu varlığını akla getirir.
Erkeklerde bu tür belirtileri olan kadın ile cinsel iliÅŸki öyküsü ve yakın dönemde üretral akıntı nedeni ile tedavi görmesine raÄŸmen ÅŸikayetlerin varlığının devam ediyor olması ve idrar yaparken yanmave aÄŸrı gibi bulgular trikomoniyaz enfeksiyonu varlığını düÅŸündürmelidir. Trikomoniyaz enfeksiyonun tanısında muayene bulgularının yanı sıra kesin teÅŸhiÅŸ için vajinal sıvı örneklerinin ve üretral akıntı, idrar testleri ve prostat sıvısı örneklerinin mikroskopik incelenmesi sırasında etkenin görülmesi ve kültürde üretilmesi sonucu konulur. Bunun dışında PCR yöntemi ile de gerek kadında gerekse de erkekte çok yüksek duyarlılıkla çok daha pratik bir ÅŸekilde parazit tespit edilebilmektedir.
Trichomonas tedavisi nasıl oluyor?
Trichomoniasis tedavisinde kombine olarak hem ağızdan kullanılan (oral) antibiotikler hem de vajina içine yerleÅŸtirilen fitil veya kremler kullanılmaktadır.
Ağızdan kullanılan (oral) antibiyotikler kana geçerek sistemik etkiyi saÄŸlarken, vajina içine yerleÅŸtirilen fitil veya kremler lokal (bölgesel) etki ile vajinal enfeksiyonu sonlandırmaktadır. Erkeklerde ise sadece oral antibiyotik kullanımı mümkündür.
Trikomonasda önceden deÄŸinildiÄŸi gibi partner tedavisinin de yapılması ÅŸarttır. Her iki kiÅŸinin de tedavisi bitene kadar iliÅŸkiden uzak durulması veya cinsel iliÅŸki sırasında prezervatif (kondom) kullanılması yararlı olacaktır.
Trichomoniazis’de tedavi süresi genelde 5-7 gün arasında olmakta ve medikal tedavi (metronidazol ve ornidazol türevi) sonrasında hastaların ÅŸikayetleri hızlı bir biçimde sonlanmaktadır.
Klinik Tecrübem & Yorum
Klinikte en sık karşılaÅŸtığımız sorunlardan birisi de trikomonas enfeksiyonudur. Sorun daha ziyada sosyal boyuttadır. Trichomonas erkekte neredeyse hiç bulgu vermediÄŸi için sürekli saklı kalabilmekte. Ne zaman erkek bir kadınla cinsel iliÅŸkiye girdiÄŸinde bir süre sonra kadında yukarıda bahsettiÄŸimiz ÅŸikayetleri görmekteyiz. Kadın tek taraflı tedavi olmakta, iyileÅŸse bile aynı erkekle tekrar iliÅŸkiye girdiÄŸinde aynı enfeksiyona bir daha maruz kalmakta. Buda çiftler arasında ciddi husursuzluga sebep olmaktadır. Bu yüzden eÅŸli tedavi kaçınılmazdır.